3 milyon gezmen ağırlayan Mardin’üstelik telkari sanatının yeniden canlanması sağlandı
MARDİN – Reisicumhur Recep Tayyip Erdoğan, bu sene Mardin’in 3 milyonu çok gezgin ağırladığını açıklamıştı. Turizmdeki bu miktar, Mardin’birlikte telkari sanatına olan ilginin artmasını ve becerikli sayısının yükselmesini de sağladı.
Cumhur Reisi Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz hafta sonu Mardin’birlikte katıldığı şişman küşat töreninde kenttin bu yıl 3 milyonu aşkın gezgin ağırladığını açıklamıştı. Tarihi Çarkıt Mısır’a müstenit ve tellerin ayrıntılı ayrıntılı işlenerek sanata dönüştürülmesini sağlayıcı telkari ustalığı Mardin’birlikte turizmin gelişmesiyle birlikte kırıcı bandaj görüyor. Gümüş ve altının lif şeklini alıp arkası sıra matlup motife işlenerek hazırlanmasıyla yapılan telkari sanatının önemi temas sabık bölüm artıyor. El Yetişek merkezlerinde dahi beceri derslerinin verilmesiyle alay malay telkari ustalığının yaygınlaşmaya başladığı kentte turizm de mesleği bırakmış ustaların ansız dönmesini sağladı. Tezgahlarda 250 liradan vadi kayran telkariler, etraflı işçiliği ile gözde olmayı başarıyor.
“39 kapı dediğimiz işlemlerden geçiriyoruz”
Telkari sanatının pres ve mütekait bir hareket olduğunu belirten Gabriel Sağlamoğlu, “Telkari yapımına tor madde eritilerek başlanılıyor ardından çubuk halinde olan kalıplara döküyoruz. Silindirden dereceler halinde 39 bap dediğimiz işlemlerden geçiriyoruz. Yemeni nakız aldıktan sonra iki lif birbirine birleştirip sarığıburma teli oluşturuyoruz. Bu teli kayran silindirler sebebiyle eziyoruz. Arkası Sıra bire bir örge belirleyip iskeletini oluşturuyoruz. Ardından hazırlamış olduğumuz telkari telini cımbız yardımıyla motiflendiriyoruz ve dolgusunu yapıyoruz. en üst gümüş lehimle birleştirme işlemini yapıyoruz. Özel tıpkısı maddemiz var onun içerisine sokup çıkartıyoruz. Konusunda türap helim atıyoruz sıtma işlemi yapıyoruz ısıtma işlemi toz helim üzerinde dağılınca bitiyor. Peşi Sıra asitte koyuyoruz ve hususi maddeyi üzerinden atıyor. Ardından gösteriş işlemi başlıyor ve parlatma işlemi yapıyoruz” şeklinde konuştu.
“Telkari ustası azdı, arzu olunca sakat ustalarda idraksiz dönmeye başladı”
2004 yılından itibaren Mardin’dahi turizmin gelişmesiyle bu arada taleplerin arttığını belirten Gabriel Sağlamoğlu, “Telkari ustası azdı, rica olunca çarkıt ustalarda et kafalı dönmeye başladı. Branş değiştirmiş olanlarda hoşgörüsüz telkari ustalığına döndüler. Yeni öğrenenler bile oldu halk eğitimin verdiği derslerle birlikte ustaların sayısı arttı. Dolayışla şuan tıpkısı furya yaşıyoruz, telkarinin bunaltıcı yapıldığı bir dönemdeyiz. 2004 yılında artma başladı 2010 yılında bu artım daha yükseldi. Diğer ürünlere bakarak ahali işçiliği fazla olduğu zahmeti bundan sonra. Kabak maddesi 100 ise 200 lirada işçilik gidiyor. Altınla yapılan telkaride henüz fazla oluyor. Altının yarım kaybı da üstüne hesaplanıyor ve kıymet az buçuk daha yükseliyor ve 400 liralık kabil bire bir karşılık çıkıyor. Telkarinin döküm yerine yapılanı bile var o ürünleri de yeğleme edenler oluyor. Ancak yer işçiliği istek görüyor. Dökümde tıpkısı sanattır teferruatlı telkariyi dökümden görmek çok zordur. Umum işçiliği ve döküm beyninde maliyetler yüzdelik 50 ayırt ediyor o yüzden değer bakımından yeğleme edilebiliyor” dedi.
