Elazığlı ve Tuncelili besiciler, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) ton başına 5 bin 250 TL olarak açıkladığı arpa mir fiyatını ihtarname etti. Elazığ’daki TMO önünde toplanan besiciler adına açıklama yapan Şavak-Der Başkanı Naim Doğan, açıklayan arpa koca fiyatının üreticinin beklentilerinin haddinden fazla uzağında olduğunu, taşımalık gideri ile titrem başına 6 bin lirayı aştığını belirterek, hayvancılık sektörünün bitme noktasına geldiğini söyledi.

Elazığlı ve Tuncelili besiciler, zaman Elazığ’daki TMO uğrunda basın açıklaması yaptı. Besiciler, 5 bin 250 TL adına açıklayan arpa komutan fiyatının faziletkâr olduğunu ve bu konuda devletten bindi beklediklerini rapor etti.

“KRİZ VE BILEN GÜCÜNDEKİ EKSILME DİKKATE ALINMADAN BELİRLENMİŞTİR”

Şavak-Der Başkanı Naim Doğan, şunları söyledi:

“Bizler Tunceli ve Elazığ ilinde hayvancılıkla uğraşan çiftçileriz. Bilindiği için 17.10.2022 tarihinde Yerey Mahsulleri Ofisi marifetiyle 2022-2023 arpa satış fiyatı 5 bin 250 TL kendisine deklare, siktirici hayvan başına mahiye 18 liralık görünmek için dağıtımların yapılacağı belirtilmiştir. Açıklanan rüşvet fiyatına nakliyeleri de eklediğimizde, önümüze titrem başına 6 bin TL’yi geçecek olan ayrımsız tablo çıkmaktadır. Öncelikle belirtmek gerekir kim açıklayan rüşvet satış fiyatı, üreticinin beklentilerini karşılamanın çok uzağında olup, üreticinin konkre durumunu, hayvancılık sektörünün yaşadığı krizi ve üreticilerin kurum gücünde meydana mevrut azalmayı dikkate almadan belirlenmiştir. Güzeşte seneye bakarak Şube arpa satış fiyatı kestirmece yüzde 40 kalık, buna rağmen küçükbaş efsanevi satış fiyatları ise geçen seneye göre değişim göstermemiş, peynir ve aynı hayvani ürünlerin fiyatında ise artan maliyetler karşısında akilane tıpkısı değer artışı yapılmamıştır. Hayvancılık sektörü bitme noktasına gelmiştir. Müstahsil adına yem, rüşvet, saman fiyatlarındaki fahiş artıştan etraf birçoğumuz hayvanımızı harcamak zorunda kalmakta olup, gâh üreticiler ise efsanevi sayısını kısıntı yoluna gitmektedirler.

“HAYVANCILIKTA YAŞANAN SIKINTILAR TARIM VE GIDA SEKTÖRÜNÜ ÜSTELIK ETKİLİYOR”

Sunu kesif karşılaştığımız sevgili ise küsurat yem, saman ve hele bile rüşvet fiyatlarıdır. Yetiştirici yerine bizler, TMO eliyle yapılacak arpa dağıtımından dolayı yaz aylarında evcil üreticiden de arpa temini için gidemedik. Zira hepimizin beklentisi, rüşvet eş fiyatının akilane seviyede olacağı yönündeydi. Fakat denetimsiz, kontrolsüz azade meydan fiyatları başvuru alınarak 5 bin 250 TL fiyatının belirlenmesi, hakkaniyete muhalif olduğu kabil, üreticinin halihazırda yaşadığı hesaplı sıkıntıyı henüz birlikte derinleştirecektir. Zira takkadak rüşvet, saman, ağızotu fiyatları değil, reçete taşımalık ve plato icar parası bile gösterişli oranda artmıştır. Unutulmamalıdır ki hayvancılık sektöründe yaşanan kısık süreç sadece biz üreticileri etkilememekte, ekincilik ve besin sektörünü üstelik etkilemektedir. Bu durumdan kaynaklı artan ağızotu, arpa fiyatlarına artık ‘dur’ denilmelidir. Zaten iki yıldır yöremizde yaşanan kuraklıktan muhit kırıcı külfet yaşıyoruz. Ilk Teşrin ayının sonlarına gelmemize rağmen hayvanımızı yayladan kışlaklara getiremiyoruz. Bu durumdan kaynaklı hem hayvanlarımız temizlik olmakta hem dahi sevimsiz havadan belde hayvanlarımız, çobanlarımız ve bizler kıygın olmaktayız. Biz, üreticiler kendisine açıkladığımız nedenlerden âlem taleplerimizin dikkate alınmasını istiyoruz.”

“ÜRETİCİYE DESTEK OLUN”

Naim Doğan ise besicilerin taleplerini şöyle açıkladı:

“17 Ilk Teşrin’bile müdürlüğünüz vasıtasıyla açıklayan rüşvet eş fiyatının akilane seviyeye çekilmesini, rüşvet komutan fiyatının belirleme sürecine üreticinin bile katılmasını sağlayıcı mekanizmaların oluşturulmasını, kontrolsüz bir şekilde değişen ve artan ağızotu, arpa, saman fiyatları ile ilgili denetimlerin sıklıkla yapılmasını, 2 ayda bir değil, değme kamer eğlenceli yerine arpa satışının yapılmasını, rüşvet dağıtımının efsanevi sayısı gözetilerek ve hayvanın metin beslenmesini gözetecek miktarda yapılmasını; arpa, saman satma fiyatlarıyla işletilecek takvim hususunda üreticinin bilgilendirilmesini ve her sene eylül kocaoğlan başına kadar sürecin tamamlanarak fiyatların açıklanmasını kâm ediyoruz. Sonuç olarak, Bakanlığa, TMO Genel Müdürlüğü’ne ve ilişkin bilcümle kurumlara buradan sesleniyoruz. Üreticinin sesini duyun. Müstahsil kendisine bizler, tükenme noktasına geldik. Ağızotu, arpa fiyatlarını derhal indirin ve üreticiye bindi olun.”

“BİZ HAYVANLARIMIZA BAKAMAYACAĞIZ”

Tunceli Pertek’te etkili Mantalite Aktemur ise küçükbaş efsanevi fiyatının büyükbaş hayvan fiyatının gerisinde kaldığını ve bu durumun Cumhuriyet Altını tarihinde yepyeni benzeri kapsam oluğunu söyledi. Süt fiyatlarının önünün kesildiğini, bir durumun ten fiyatlarında bile yapılmak istendiğini rapor fail Aktemur, şunları söyledi:

“Tunceli Pertek’te küçükbaş hayvancılıkla uğraşıyorum. Zaman burada Yerey Mahsulleri Ofisi’nin önüne gelmemizin sebebi, rüşvet fiyatlarının haddinden fazla fiyatlı olması. Güzeşte sene rüşvet 2 bin 200 TL, bu sene ise 5 bin 250 liralık. Zait mahiye tıpkı masraf henüz üstüne gelecek. Bu şekilde olduğu devir biz hayvanlarımıza bakamayacağız. Arpa alamıyoruz. Bu bile besicilerimiz için ağırbaşlılık olacaktır. Biz, cilt üretimi yapıyoruz, benzin üretimi yapıyoruz. Sütün önün kesmişler. ‘Benzen yükselmesin’ diyorlar, pahalılık yükselecekmiş. daha çok etin da 92 liradan önünü kesmişler. Buğulanmış kaşalot etleri dahi kuzu eti ile bir değere gelmiş. Bugüne büyüklüğünde Cumhuriyet tarihinde tek devir sığır etleri kuzu etinin önünde olmamıştı. Bugün dana kesimi 107 lira, kuzu eti 92 liralık. Tığ, bunları akıllıca bulmuyoruz.

“PAHALILIK YÜKSELMESİN DİYE ENFLASYONU BİZİM CEBİMİZE KOYMUŞLAR”

Küçükbaş değme antlaşma 10-15 teklik üstünde oluyordu ve bizi kurtarıyordu. Şimdi pahalılık yükselmesin diye niteleyerek bu şekilde yapılan, nezaret aracılığıyla, bu uygulama akıllıca ayrımsız aplikasyon değildir. Pahalilik yükselmesin diyerek enflasyonu bizim cebimize koymuşlar. Pahalilik cebimizde geziyor. Bizim seçkin şeyimizi aldılar. Biz bile buna karşılık bekliyorduk ki vekillik birlikte bizim elimizi algı, özlük cebine koyacak. Bugün Yerey Mahsulleri Ofisi’nin bize akla yatkın rüşvet vermesini bekliyorduk. Alamıyoruz. Bugün bu şartlarda benim ürünümün önünü kesmişsin, ben ortalık değerinin içerisinde alamıyorum. Amma bunun karşılığında sattığım ürünün da önünü kesmişsin. Ego satamıyorum arka fiyata. Bu şekilde olduğu devir ego lacerem geçineceğim? Bu şekilde olduğu antlaşma üreticiler kuşkusuz yaşayacak? Buna baktığınız ant neyi gösteriyor? Bu şekilde giderse hayvancılık bitecek. Yarın haddinden fazla geç olacak, bugün bize topluluk çıksınlar. Zaman biz, yetiştirici olarak yaylalardan, köylerden buraya hulul amacımız budur. Bize ehil çıksınlar.

“20 ÇEVRIM İÇİNDE ARPA FİYATLARI 7 BİN 200 LİRAYA ÇIKTI”

Verdikleri rüşvet fiyatları, bundan benzeri kamer öncesinde azade piyasada 6 bin 300-6 bin 400 liraya satılıyordu. Ne olduysa bu 20 aktarilma içerisinde arpa 7 bin 200 liraya çıktı, tıpkısı ay olmadan. Sonraları vekillik açıklama yaptı. ‘Biz, piyasanın yüzdelik 20 altında arpa satacağız’ diyerek. Tıpkısı kamer içerisinde hangi değişti da bu rüşvet fiyatı 7 bin 200 liraya artık? Henüz eski 6 bin 400 liradan, bundan 2 kamer önce arpaları vermiş olsaydı, yüzdelik 20 indirim yapmış olsaydı 4 bin liraya vermiş olacaktı, bizim ihtiyaçlarımızı birkaç bile olsa karşılayacaktı. Bugünün şartlarına baktığımız devir tığ, bu şekilde hayvancılık yapamayız. Tığ, aldatmak yemeyecek miyiz? Biz, diğer vatandaşlar kabil peynir, yağ, tortu alıyoruz. Zat ürettiklerimizin dışında makarna, ebebulguru almayacak mıyız? Çarşıda oturup benzeri bardak öz içmeyecek miyiz? Tığ, çocuklarımızı evlendirmeyecek miyiz? Torunlar okula gidiyor. Tıpkısı çocuğun masrafı hangi kadar? Bu işlemler akıllıca değildir. Bu şekilde devletimizin bize eş çıkması, hükümetimizin yanımızda olmasını istiyoruz. Bu şekilde giderse hayvancılık bitecek.”

“EKİM AYININ SONUNA GELDİK AMMA BESİCİ HALA YAYLADAN KÖYÜNE DÖNEMEDİ”

Ailesi ile alay malay yıllardır besicilikle uğraşan, bir zamanda üstelik avukat adına çalıştığını söyleyen Sinan Fert ise rüşvet fiyatlarında 4 bin lira gibi tıpkısı beklentinin oluşturulduğunu, fakat açıklayan rakamın beklentilerin ırak olduğunu söyledi. Sinan Duygusal, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Ailemle yıllardan beri hayvancılık sektöründe uğraşmaktayız, ancak 2 yıldır haddinden fazla bunaltıcı tıpkısı sektörel krize cebin karşıyayız. Bu hem dünyada olan kazançlı krizden kaynaklı hem dahi özellikle özelde hayvancılık sektörünün yaşadığı sıkıntılarla müteallik. Haddinden Fazla kısmi oranda ağızotu, rüşvet ve saman fiyatlarının artışı bahis konusu oldu. Bu süreçlerde tek şekilde üreticinin kazandığını düşünmüyoruz. Biz, bu kadar durumlarda üreticinin görüşü ve fikrinin alınarak de bu kararların belirlenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Fakat baktığımız zaman, alelhusus sonuç açıklanan rüşvet fiyatları ile ilişik üretici çokça ağır aynı mağduriyet yaşıyor. 6 bin TL’nin üstüne güzeşte titrem başı rüşvet fiyatları açıklandı. İnsanlarımız bu konuda çokça yoğun mağduriyet yaşıyorlar. Özellikle 2 yıldır yaşanan haddinden fazla okkalı tıpkı yağışsızlık var. Bölgede bu kuraklıktan ortalık üreticimiz ekstradan kıygın durumda. Teşrinievvel ayının sonları geldi, hala üreticilerimizin bire bir kısmı yaylalarda. Arpa fiyatları, ağızotu fiyatları, saman fiyatları faziletkâr olduğu için üreticiler hayvanlarını besleyemiyor. Bibi soğukta, ızdırap başlarında, faziletkâr rakımlı dağlardan bibi dönemediler. Halbuki her yıl ilkgüz ayı itibariyle köylere dönüşler olurdu. Son Teşrin kocaoğlan yaklaştı ancak buna rağmen üreticimiz bibi erdemli dağlarda hayvancılık faaliyeti yürütmeye çalışıyor.

“SEKTÖRDE KAZANAN ÜRETİCİ DEĞİL, TÜCCAR VE ANAMAL ODAKLARI”

Bu şekilde devletin dahi desteklemesi gerekiyor. Hem bindi alımları noktasında hem nakliye desteği üzerine olması gerekiyor. Yemleme, rüşvet satış bedeli konusunda üreticinin desteklenmesi gerekiyor. Çünkü hayvancılık sektörü, çabucak hayvancılık sektörü ile bağlı tıpkı alanda değil. Bire Bir zamanda gıda, ekincilik sektörünü de ilişkin aynı kayran. Bakıyorsunuz, üreticimiz 35-36 liradan peynir satmış ama bugün tulum peynirin kilosu 170-180 liraya markette satılıyor. Bu durumdan kaynaklı yerine üstelik ana kendisine kazanan tüccar kesimi, resülmal odakları. Amma emek veren; fiziksel, maddesel, manevi yerine yıpranan üreticimiz bu süreçte maalesef asıl kıygın konumunda.

“TARIM BAKANLIĞI VE TMO SÜRECE ELAN CİDDİYETLİ YAKLAŞSIN”

Tığ, özellikle Tarım Bakanlığı’nın bu konuda, Toprak Mahsulleri Ofisi Umumi Müdürlüğü’nün elan ciddiyetle bire bir şekilde bu sürece yaklaşmasını istiyoruz. Aslında kamuoyunda beklenti, rüşvet fiyatlarının 4 bin TL olacağı yönündeydi. Bu beklenti ihtimal üstelik şuurlu benzeri şekilde oluşturuldu. Amma insanlar, şu anda 6 bin liraya müstenit riskli tıpkısı izah yaptılar. Bunlardan kaynaklı birçok insan, çoğu insan hayvanın sattı. Kurnaz koyun ya bile çoğu veladet yapabilecek koyun, hayvan mezbahalarında kesildi. Hakeza benzeri resim ortaya daha çok. Tığ, bu durumdan kaynaklı adına sesimizi duyurması üzere bu basın toplantısını yaptık.”