BERKAY VAROL

HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, Van’daki tarihi keşişhane ve kiliseleri inceledi. Bu yapıların esirgeme altına alınması gerektiğini, aksi takdirde zaman ortamında çökeceğini belirten Paylan, Başkale’deki Surp Bartholomeos Manastırı amacıyla, “Manastırın kâffesi yenilgi durumda. Aynı bir tane antre kapısı ve taraf cephesi ayakta, ama kubbesi yılgın durumda. Bu keşişhane bin 600 yıldır ayakta duruyordu, ama akıbet yüzyılda bulunmayan edilmeye infirak edildi ve bilinçli kendisine yok ediliyor” dedi.

Garo Paylan, Türkiye’nin metin haddinden fazla bölgesine her an kültürel varlıkların korunmasına ilgi çekeceğini ve incelemelerde bulunacağını açıkladı. Paylan, bu kapsamda ilk yerine Van’daki tarihi manastır ve kiliseleri konuşma etti.

Van’de terk edilen Ermeni manastırları ve kiliselerinde incelemelerde bulunan Paylan, kentteki kilise ve manastırın çoğunluğunun namevcut olduğunu söyledi. Paylan, kalan mabetlerin da çabucak tedbir alınmadığı takdirde yakın zamanda çökeceğine dikkat çekti.

“YERYÜZÜ NAZIK DEFİNENİN, BU KÜLTÜREL VARLIKLARIN YAŞATILMASI OLDUĞU UNUTULMAMALI”

Van’daki Yedi Kilise (Varakavank), Başkale’deki Surp Bartholomeos Manastırı ve Soratir Eçmiadzin Kilisesi’ni inceleyen Paylan, “Ermenilere ilgilendiren kiliseler, manastırlar ve çokça değişik tarihi kültürel yapılar ya kaderine evet da dağıtma politikası çerçevesinde define arayanların insafına tecezzi edildi. Üste insanlara ‘zarfında gömü var’ denerek bilerek olarak turşu ettirilenler üstelik oldu. Meğer en şişman definenin, bu kültürel varlıkların yaşatılması olduğu unutulmamalı” dedi.

“ÇOK GEÇ OLMADAN BU DEĞERLERİMİZ İÇİN HAREKETE GEÇMELİYİZ”

İncelediği kiliselerin iflas etmek amacıyla olduğunu tamlayan Paylan, “Belki yüzyıllar geçmiş mensur edilmiş, çok değerli Ermeni taş ustalarının elinden çıkıntı, nazik mimari değere topluluk yapıların tamamına yakını zaman bulunmayan ergin durumda. Hangi elem ki bu topraklara ilişkin olan kültürel varlıkları, korunmadığı veya engel verilmesine ayn yumulduğu üzere kaybettik ve artık zaman hiçbirini göremiyoruz. Bu, tarihin yıkımıdır. Buna amil olan yaklaşımın biran önceki ayrılma edilmesi gerekiyor. Bu değerleri destek olmak amacıyla bibi vesile var. Haddinden Fazla geç olmadan bu değerlerimiz amacıyla harekete geçmeliyiz” diye konuştu.

“BU MANASTIR BİN 600 YILDIR AYAKTA DURUYORDU, AMMA SONUÇ YÜZYILDA YOK EDİLMEYE TERK EDİLDİ”

Surp Bartholomeos Manastırı’nın gördüğü yeryüzü ihtişamlı manastırlardan biri olduğunu söyleyen Paylan, manastırın önünden hükümete şöyle seslendi:

“Manastırın hepsi bozgunluk durumda. Bire Bir bir tane giriş kapısı ve yan cephesi ayakta, amma kubbesi yılgın durumda. Bu manastır bin 600 yıldır ayakta duruyordu, ama son yüzyılda namevcut edilmeye infirak edildi ve şuurlu kendisine bulunmayan ediliyor. Buradan Kültür Bakanı’na sesleniyorum; bu manastırın yok olmasından nasıl bire bir menfaat almayı düşünüyorsunuz? Bu keşişhane yok olduğunda Türkiye hangi kazanacak hangi kaybedecek bunu düşünüyor musunuz?”

Paylan, Van’birlikte incelemelerde bulunduğu manastırlarda, bu yapıları inşa fail ve eskiden buralarda perestiş edenlerin anısına çerağ yaktı.