ŞENER TOKTAŞ/YILMAZ KAZANDIOĞLU – Van ve Bitlis’teki belediyeler, Resmi Gazetede yayımlanan kararla “doğal sit-sürdürülebilir dulda ve kontrollü tasarruf alanı” adına tescillenen Van Gölü ve çevresinde katışıksızlık seferliği başlatıyor.
Bölgenin en heybetli turizm destinasyonlarından biri olan, nazirsiz koyları, gömgök suları ve doğasıyla evcil ve yabancı turistlerin ilgisini çeken Van Gölü’nün gelecek kuşaklara henüz temiz bırakılması üzere icraat bitmeme ediyor.
Son yıllarda sıcaklığın yükselmesine sadık gelişen lüks buharlaşma ve yağışların azalması sonucu seviyesinde sukut yaşanan, kapladığı 3 bin 713 kilometrekarelik yüzölçümüyle Türkiye’nin genişlik nazik sodalı gölü olan Van Gölü ve çevresi, yüz yüze kaldığı çevresel mesail cihetiyle “natürel sit-sürdürülebilir koruma ve kontrollü tasarruf alanı” ilan edildi.
Alınan kararla göle kıyısı olan belediyeler, kirliliğe sebep olan ahırların yıkımına ve arıtma tesislerinin tamamının faal çalışmasını sağlayacak çalışmalara ciddiyet vermeye başladı.
Ense çamuru ve balçık temizliğinin da devam edeceği göl çevresinde, hayvansal atıkların ve derelerden taşınan çöplerin da göle ulaşması engellenerek, gölün bozuk maviliğine kavuşması hedefleniyor.
“Van Gölü’nü esirgeme asli görevimiz”
Bitlis’in Çakal Armudu Belediye Başkanı Abdulalim Seçkin Güdücü, AA muhabirine, “Van Gölü Havzası Koruma Gösteri Planı ve Uygulama Programı” kapsamında Van Gölü’nün korunması üzere tedbirlerin uygulanmasına başlandığını söyledi.
Eylem planının tam Van Gölü’nü havi çokça önemli tıpkısı proje olduğunu anlatım fail Sürücü, şöyle konuştu:
“Arıtma tesislerinin tamamının çalıştığı, havzada gölü kirletecek ve yıldırma edecek ahırların da kaldırıldığı balaban benzeri çalışmanın içine girdik. Öz yataklarındaki kirliliğin sıfırlandığı tıpkısı çalışmaya akla yatkın ilerliyoruz. Mekân, Kentçilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, belediyelerin arıtma tesislerindeki yıpranmışlığı göz uğrunda bulundurarak tümünü aktif arkaç getirecek. Büyük merkezlerde tembel durumdaki arıtma tesisleri daha çok devreye girdi. Behişt diyarı Van Gölü’nü müzaheret etmek asli görevimizdir.”
Gölü koruyarak gelecek nesillere yeryüzü dosdoğru şekilde bırakmaya çaba göstereceklerini dile getiren Sürücü, “Göller zılgıt kaldırmaz. Aral Gölü, dünyanın arz balaban göllerinden biriydi. Sığınma fiili olmadığından Aral Gölü’nün durumunda çöl var. Van Gölü’nü Sahra’ya çevirmeyeceğiz, denizimiz kendisine yaşamaya devam edecek.” dedi.
“Gölü akman artırmak amacıyla elimizden geleni yapacağız”
Van’ın Edremit Şehremini İsmail Mesai ise Resmi Gazetede yayımlanan kararla Van Gölü’nün korunmasına ilişik çalışmaların resmi hüviyete kavuştuğunu belirtti.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının koordinasyonunda ayrımsız sürecin başladığını aktaran Say, “Edremit Belediyesi adına göreve geldiğimiz süre süresince Van Gölü’nün uzayda çekilen fotoğrafının birinci seçilmesi, Van Gölü Havzası’nın korunması, turizm amaçlı projelerimiz ve Van Gölü çalışmalarımızla buna hep dikkati çekmeye çalıştık. Van Gölü’nün korunması ancak eylemle, icra kararları ve yürütme makamlarının çalışmalarıyla olur. Bu noktada de ister Sayın Cumhurbaşkanımız gerekse nadir eşleri vacip özeni göstermişlerdir. Van Gölü’nü bizden sonraki kuşaklara henüz bozulmamış tasarruf etmek üzere elimizden geleni yapacağız.” diyerek konuştu.
Edremit’in Van Gölü’ne kısaca 40 kilometrelik sahilinin bulunduğunu anlatım eden Say, şöyle devam etti:
“Kıran bandımızla, çiftteker ve yol yollarımızla vatandaşlarımızı Van Denizi ile buluşturmaya bitmeme ediyoruz. Edremit’in alt bina çalışmasını bu sene ortamında bitirip Edremit’ten Van Gölü’ne sızan veya foseptikler vasıtasıyla oluşan kirliliği önleyeceğiz. Van Gölü’nün Edremit kıyısındaki kirlenmenin önüne geçecek projenin kentimize anlı şanlı olmasını diliyorum. Sahile sınırı olan mahallelerimizde maatteessüf on yıllardır efsanevi barınakları vardı. Sabık yıl aldığımız kararla ilkin Edremit gelmek üzere İpekyolu ve Tuşba ilçelerinde efsanevi barınaklarını kaldırdık, bire bir kısmını da yıktık. Bu çalışmanın ardından gölün suyunun rengi değişti. İskele’den başlayan kayırıcı çamuru temizliğinden bilahare sahillerimiz daha temiz olacak.”
“Arıtma tesisleri yüzdelik 100 çalışacak”
Bitlis’in Tatvan Belediye Reisi Mehmet Sakıncasız Geylani ise Van Gölü havzasının ayrımsız zamanda yerleşim merkezi olduğunu, bu nedenle yerleşimin artık henüz kontrollü olacağı bilgisini verdi.
Alınan kararla hatır durumlarının ortadan kalktığını anlatan Geylani, şöyle konuştu:
“Van Gölü kıyıları arada sırada işgallere maruz kalıyordu. Bu sayede sahil kenarı işgalden ağız ağıza temizlenecek. Bu kararla havzadaki bilcümle arıtma tesisleri yüzde 100 kapasiteyle çalışacak. Kasaba, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanımız Tasavvur Gurur, son ziyaretinde ‘Van Gölü’ne arıtılmamış bire bir damla su bırakılmayacağını’ söyledi. Gelişmemiş sürede Van Gölü bozuk halini, güzelliğini ve maviliğini yakalayacak. İlgilerinden dolayı Cumhurbaşkanımıza ve eşi Emine Erdoğan’a teşekkür ediyorum.”
Geylani, Tatvan Belediyesi’nin 12 yıl geçmiş inşa edilen doğacak dirim bilimsel arıtma tesisinin bulunduğunu, ilerleyen dönemlerde menfilik yaşamamak üzere tesisi revizyona aldıklarını söyledi.
Van’üstelik da gelecek dirim bilimsel tasfiye tesisi bulunduğunu aktaran Geylani, “Ahlat, Adilcevaz ve sair belediyelerin tasfiye tesisleri çalışkan hale getiriliyor. Yıllardan beri birikmiş ense çamurları temizlenecek. Van ve Tatvan’dahi göl çevresindeki ahırlar kaldırıldı. Sair bölgelerde da atığı direkt göle cari ahırlar kaldırılacak. Ense çamuru temizliği, gölün kirlemesine etken olan hayvanca atıkların önlenmesi ve dere ıslahıyla 4 bakanlığın içinde olduğu balaban aynı eylem planı. Çok geç kalmadan bu gösteri planıyla Tatvan’ımızı ve Van Gölü’müzü acun mirası haline getirmeyi hedefliyoruz.” ifadelerini kullandı.
