Sivas güvercini tescillenme yolunda, sona yaklaşıldı
Sivas taklacı ve aktör güvercinin, ırk tescil çalışmalarında sona yaklaşıldı
SİVAS – Sivas taklacı ve oyuncu güvercinin, ırk tescil çalışmalarında sona yaklaşıldı
Ahali içerisinde aheste şekilde yetiştiriciliği yapılmakta olan Sivas taklacı ve oyuncu güvercininin yetiştiricilerin özveren çabası sonucunda geçmişten günümüze büyüklüğünde ırk özellikleri bozulmadan geldiği düşünülüyor. Sivas’ta bulunan yetiştiriciler güvercin türlerinin bilinmesi ve tescillenmesi amacıyla büyük ceht sarf ediyor. Yetiştiricilerin yapmış olduğu bu özverili çabanın ilmî olarak eşit bulması üzere genetik çalışmalarına başlayan bilgi adamları, Sivas taklacı ve aktör güvercini ırkının tescillenmesi için son aşamaya geldi. Binlerce güvercin üzerinde faaliyet eden vukuf adamları Sivas güvercininin yapı bilimsel ve anatomik analizlerini bitirdi. Genetik analizlerinin devam ettiği Sivas güvercini, deneylerin bitmesinin peşi sıra T.C. Tarım ve Orman Bakanlığının, Irk Tescil Komisyonuna başvurularak literatüre kazandırılacak.
“Jen havuzunun korunarak günümüze kadar geldiğini düşünüyoruz”
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Bilim Fakültesi, Biyokimya Bölümü, Akademisyen Doç. Dr. Taner Daştan, Sivas güvercininin geniş havuzunun korunarak günümüze büyüklüğünde geldiğini düşündüklerine değindi. Güvercinlerin insanlık tarihinde çokça sakat zamanlardan itibaren düz edindiğini belirterek, “Güvercinler tarihi kayıtlarda evvel yerine dini figür adına görülmekte, sonradan evcilleştirildiği ant caize kaynağı adına kullanılabildikleri karşımıza çıkıyor, elan bilahare savaşlarda el güvercini namına kullanılmışlar, günümüzde ise barışın sembolü adına görülmektedirler. Güvercinler dünya genelinde çokça degaje coğrafyalarda mevcut bire bir efsanevi namına karşımıza çıkıyor. Sivas, Mardin ve Şanlıurfa’birlikte taklacı adına adlandırılan güvercin yetiştiricilerin sili verili çalışmaları sonucunda geniş havuzunun korunarak günümüze kadar geldiğini düşünüyoruz. Yetiştiricilerin sıcakkanlılık duyarak yapmış oldukları, bu özveren çalışmanın, ilmî namına üstelik dönem yüzüne çıkarılması ve ilmî bire bir karşılığının olması üzere böyle ayrımsız çalışmanın içerisine girdik. Eski dönemleri incelediğimiz antlaşma Sivas’ta değme iki evden birinde güvercin beslendiğini görüyoruz. Bugünde o ekin kâh güvercin severler tarafından bibi muhafaza ediliyor ve bu muhafazalar sonucunda güvercinlerin kalıtım bilimi ve ırk özelliklerinin korunarak geldiğini vurgulayabiliriz, bizlerde haber insanları adına bu biyoçeşitlilik mirasının olgun literatürüne girmesini istiyoruz. Bu çalışmaları yaparken bizlere verdikleri destekten ve gösterdikleri güvenden kontekst, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Bilen Şans hocamıza haddinden fazla teşekkür ederiz ” şeklinde konuştu.
“Şuanda genetik analizlerini yapıyoruz”
Sivas Cumhuriyet Altını Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Moleküler Biyoloji Anabilim Dalı akademisyen Doc. Dr. Bağlılaşım Durna Daştan, Sivas Güvercini örneklerinde kalıtım bilimi analiz yaptıklarını belirterek, “Biz, Sivas ilinde taklacı ve oyuncu güvercin ırkının soy tescili yapılması üzerinde icraat yapıyoruz. İnanıyoruz ki Sivas ilinin sahip olduğu dirim bilimsel çeşitliliklerden, kalıtım bilimi zenginliklerden birisi bile Sivas taklacı ve aktör güvercin ırkıdır. Bugüne büyüklüğünde her morfolojik ve kalıtım bilimi himmet yürütülmemiştir ve soy tescili yapılmamıştır. Bizlerin 3 yıldır yürüttüğümüz çalışmamızla gelişigüzel bu ırkın tam yapı bilimsel varyasyonlarını, kantitatif üst takdir değerlerini, angıç uzunluğu, telek uzunluğu ve klan uzunluğu vb. kadar kamu morfolojik anatomik değerlerini inceledik, uçuş performansı, gürültülü özellikleri gibi niteliklerini araştırdık. Şu dakika genetik incelemelere devam etmekteyiz. Bizlere sağladığı desteklerinden kıran, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Rektörümüz Prof. Dr. Bilen Talih hocamıza çok teşekkür ederiz ” dedi.
Binlerce güvercin üzerinde mesai yapıldı
Daştan, binlerce güvercin üzerinde düzentileme yaptıklarını söyleyerek, “Binlerce güvercin üzerinden mesai yürüttük ve morfolojik çalışmalarımızı bitirdik ve istatistiklerimizi ortaya koyduk. Şuanda genetik analizlerini yapıyoruz. Genetik çözümleme yaparken DNA ve RNA materyalleriyle çalışmamız gerekir. Dolayısıyla beher güvercinden DNA veya RNA metaryallerini izole edebileceğimiz numuneler topluyoruz” şeklinde konuştu.
“Diğer ırklarla üstelik kıyas yaparak farklılıklarının ortaya konmasını istiyoruz”
Daştan, “Biz genelde güvercinlerden tüy numuneleri aldık ve genetik analizleri yaparken bu tüy numunelerinden saflaştırdığımız genetik materyalleri kullandık. Tüy numuneleri ile çalışmamızın sebebi, efsanevi refahı çalışmalarına uygun olacak şekilde, güvercinlere seçkin üzücü vermeden sunma macerasız şekilde temin edilebilir olması ve güvercinlerde tüy değiştirmeler sırasında daima alttan yeni tüylerin gelmesi ile yenilenebilir bire bir malzeme olmasıdır. Bu şekilde hayvanlara eziyet yahut incitici vermesi bahis konusu değildir. Bu durumda de güvercin yetiştiricileri da haddinden fazla mutlu olurlar ve güvercinlerine aynı uymazlık gelmediği içinde yürekten çalışmamıza destek sağlamışlardır. Güvercin tüylerinin dip kısımlarından rahatlıkla DNA’larını saflaştırabiliyoruz. DNA izolasyonundan ahir aşamalarda, laboratuvar koşullarında çeşitli güvercin genlerinin polimorfizimlerinin araştırılması üzerine mütenevvi elektroforetik yöntemler, spektrofotometrik yöntemler kullanılarak analizlerimizi devam ettirdik. Bir Nice mikrosatellit gen bölgelerinin, mitokondriyal ve çekirdeksel DNA polimorfizmlerinin değerlendirilmesini ve güvercinlerin uçuş performanslarıyla ilişkin olan genlerin analizlerini yapmayı akla yatkın gördük. Takkadak Sivas taklacı güvercin ırkı değil benzeri zamanda üstelik ayrıksı ırklarla birlikte kıyas yaparak farklılıklarının ortaya konmasını istiyoruz. Deneylerimizi bitirdikten sonra kim aşamada T.C. Ekincilik ve Orman Bakanlığının, Irk Tescil Komisyonuna başvurarak Sivas taklacı ve oyuncu güvercinin kalıtım bilimi benzeri baylanlık ve coğrafi benzeri belen yerine literatüre kazandırılmasına çalışacağız” diye konuştu.
