Ticaret Bakanı Mehmet Muş, ihracatın geçtiğimiz yıl yakaladığı ivmeyi bu yılın önce 10 ayında de devam ettirdiğini ve her kamer olduğu gibi sunu efdal aylık ihracat değerine ulaşıldığını belirterek, “Teşrinievvel ayında ihracatımız geçtiğimiz yılın tıpkısı ayına bakarak yüzde 3 artışla 21,3 milyar dolar adına gerçekleşmiştir. Eş-Teşrinievvel dönemi ihracatımız yüzde 15 artışla 209,5 milyar dolara yükselmiş bulunuyor.” dedi.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ilk teşrin ayı aut tecim rakamları, Tecim Bakanı Mehmet Muş’un katılımıyla düzenlenen toplantıda paylaşıldı.

Etkinlikteki konuşmasına geçmiş Cumhuriyet Bayramı’nı kutlayarak başlayan Muş, Cumhuriyetin 99. yıldönümünde önceki günkü azim ve kararlılıkla ermiş Türk milletine layık olmak üzere var güçleri ile çalıştıklarına işaret etti.

Muş, Cumhuriyet Bayramı’nda milli çalım Togg’un önce paradigma üretim modellerini banttan indirdiğini anımsatarak, bundan duydukları çalım ve mutluluğu paylaştı.

Türkiye Yüzyılı’nın, dünyanın politik ve hesaplı krizlerin sarmalında olduğu böyle tıpkısı dönemde barışın, kalkınmanın, istihsal, ihracat, hamaset ve istikrarın yüzyılı olmasını hedeflediklerini belirten Muş, global ekonomiye ait şu değerlendirmelerde bulundu:

“Güçlü küresel şerait altında hedeflerimizi yapmak amacıyla sakil çabalama sarfiyat ediyoruz. Rusya- Ukrayna savaşının seyri, Avrupa’birlikte büyüyen erke krizi ve ABD ve KEZ’birlikte sıkılaşan mali şartlar zımnında etkilerini kemiksiz tıpkısı şekilde göstermeye başlayan sükûnet, global tutum amacıyla huysuz tıpkısı resim çizmektedir. Bu doğrultuda, kip çok arsıulusal bünye 2023 yılında toptan yavaşlamanın degaje tabanlı olabileceğini öngörürken, geçtiğimiz ay yayınlanan IMF raporunda ise global büyüme oranının yüzdelik 2’nin altına tedenni ihtimalinin güçlendiği belirtilmektedir.

Birçok avangart göstergenin yanı sıra, PMI verileri özellikle Avrupa’bile beklentilerin üstünde benzeri yavaşlamaya bel etmektedir. Avro Bölgesi’nde temmuz ayında 50 eşik değerinin altına inen PMI göstergesi, ilk teşrin ayında üstelik 46,6 seviyesine gerileyerek sonuç 29 ayın yeryüzü bağan seviyesine düşmüştür.

Acun Ticaret Örgütü, artan erke ve gıda fiyatları, yükselen faiz oranları gibi riskleri göz önünde bulundurarak, daha önceki yüzde 3,4 namına açıkladığı 2023 yılı dünyalık ticareti büyüme beklentisini yüzdelik 1’e düşürmüştür. Yeni dış satım siparişleri endeksine baktığımızda ise Almanya, KÖLE, İngiltere ve Çin kadar ülkelerde ihracatın yavaşlaması beklenmekte olup, Avro Bölgesi ve DENIZ’nin dış tecim açığı ağustos ayında rekor düzeye ulaşmıştır.”

“Toptan enerji ve emtia fiyatlarındaki yüksek seviyeler bitmeme etmekte”

Icra Vekili Muş, global erke ve emtia fiyatlarındaki yüksek seviyelerin bitmeme ettiğine bel ederek, Avro Bölgesi ilk teşrin kocaoğlan enflasyonunun bugüne kadarki en efdal seviyesine yükseldiğini hatırlattı.

Global sakinlik beklentilerine rağmen, özellikle doğalgaz fiyatlarında erdemli seviyelerin devam ettiğini, fiyatların ilk 9 ayda ABD üzere yüzde 80 Avrupa üzere yüzdelik 109 artış gösterdiğini bildiren Muş, şunları söyledi:

“Uluslararası kuruluşlar vasıtasıyla yapılan çalışmalarda Rusya’dan mevrut gaz kesintilerinin DENIZ büyüme oranlarında 0,5 ila 3 yüzdelik fakül arasında olumsuz yük yaratabileceği hesaplanmaktadır. Pandeminin esasen beri dünyada enerji fiyatlarından kaynaklı şişman aynı pahalılık dalgası oluşmuştur. Bu sene karı-ilkgüz dönemini pandemi öncesi dönemle kıyasladığımızda doğalgaz fiyatlarında yüzdelik 772 oranında artış olurken, bir dönemde kömür fiyatlarında ise yüzdelik 291’lik bire bir artım gerçekleşmiştir. Küresel iktisat ve ticaretle art düzem bir bütünleşme sağlamış olan ülkemiz, dünyadaki bu gelişmelerden karşıt etkilenmesine karşın, uran üretimimizde artış bitmeme etmektedir.

Dahası, 2021 yılında yüzde 11,4 ile sonuç 50 yılın en efdal büyüme hızına vasıl Türkiye ekonomisi, 2022 yılının ikinci çeyreğinde birlikte yüzdelik 7,6 üzere muvaffakiyetli aynı büyüme oranı kaydetmiştir. Bu dönemde ihracatımız büyümenin yarısından fazlasını oluşturarak ekonomimizin soğuk gücü haline gelmiştir. Bizler da bu kudretli rolümüzü süregelmek ve zorlu global koşullarda ihracatçımıza elan fazla arkalamak yerine çalışmalarımızı yordam kesmeden sürdürüyoruz.”

“Ocak-teşrinievvel dönemindeki dış alım artışımızın yüzdelik 51’i enerji ithalatından kaynaklanmıştır”

İhracat rakamlarına ilgili vukuf veren Nazır Muş, ihracatın sabık sene yakaladığı ivmeyi bu yılın önceki 10 ayında bile bitmeme ettirdiğini ve değme kamer olduğu gibi en erdemli mahiye dış satım değerine ulaştığını bildirdi.

Muş, şu bilgileri paylaştı:

“Teşrinievvel ayında ihracatımız geçtiğimiz yılın aynı ayına bakarak yüzde 3 artışla 21,3 milyar dolar kendisine gerçekleşmiştir. Karı-teşrinievvel dönemi ihracatımız ise yüzde 15 artışla 209,5 bilyon dolara yükselmiş bulunuyor. Erke ve mal fiyatlarında yaşanan kaba artışın etkisi ile ithalatımız ekim ayında 29,3 bilyon dolar olurken, bu rakamın yüzdelik 26’sı erke ithalatı kaynaklıdır. Analog şekilde eş-ilk teşrin dönemindeki ithalat artışımızın yüzde 51’i enerji ithalatından oluşmuştur.

Bu dönemde, erke dış ihracatın ithalatı istikbal oranı yüzde 89 kendisine kayıtlara geçmiştir. Öte yandan, akıbet dönemde zer ithalatındaki yükseliş bile ithalatımızda yaşanan artışta enerjik olmuştur.

Söz konusu çoğalma eş-teşrinievvel döneminde da devam etmiş olup, mecmu kızıl ithalatı bir geçmiş yılın bir dönemine göre yüzdelik 198 artarak 15,2 bilyon dolara yükselmiştir. Mavera yandan, paritenin dış tecim rakamlarımız üzerindeki inatçı etkileri üstelik devam etmektedir. Bu yılın geçmiş 10 ayında parite kaynaklı aut tecim açığımız 2,8 milyar dolar henüz aşkın olmuştur.”

“Birileri konu ve kalem kavgası üretirken biz çalışıyoruz, hareket üretiyoruz”

Nazır Muş, sürdürülebilir hesaplı büyümenin sağlanmasında, hizmet ihracatını mal ihracatından ayrı düşünmediklerini dile getirerek, hizmetler sektörünün, servet ihracatının global gelişmelerden zıt etkilendiği dönemlerde ekonomiyi dengeleyen balaban bire bir güç olduğuna dikkati çekti.

Bu doğrultuda bakım ihracatının, bu yılın ilk 8 ayında yüzdelik 66’lık artışla 52,5 milyar doları yakalayarak servet ihracatına artı katkı sağladığını belirtti.

“Bayağı, dünyanın ciharıyek köşesine daha çok yalnız ürünlerimiz değil; müteahhitlik hizmetlerimiz, yazılımlarımız, dizilerimiz, sinema filmlerimiz ve keyif hizmetlerimiz da ihraç edilmektedir.” diyen Muş sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu kapsamda, bakım ihracatımızın artışı ve firmalarımızın rekabetçiliklerini güçlendirebilmek amacıyla 2012 yılından bu yana hizmet ihracatçılarımız desteklenmekte olup, destek mevzuatımız aktüel gelişmelere makul olarak 2022 Nisan ayında güncellenmiştir. Mavera yandan, hükümetimizin sunduğu destekler pekâlâ yalnız para ve bakım ticareti ile kapalı değildir. Zira, global ekonomideki münasebetsiz resim devam ettiği sürece umum vatandaşlarımızı bu etkilerden korumak için toplumun parçalanmamış kesimlerinin beraberinde olmaya bitmeme edeceğiz.

Bu doğrultuda, geçtiğimiz kamer Sayın Cumhurbaşkanımız esnafımızın Halkbank vasıtasıyla 60 kamer önel ve yüzde 7,5 getiri oranıyla yararlanma edebilecekleri 100 bilyon teklik itimat paketi açıklamıştır. Ayrıca, başta zihayat girişimcilerimiz girmek üzere güven peş limitleri ve yaş sınırı birlikte yükseltilmiştir. Halkbank’tan emniyet kullanıp bile takibe düşen esnafımıza 6 aya büyüklüğünde köylü ödemesiz, 36 taban büyüklüğünde vadeli yüzdelik 4 faizli cesaret ile borcunu arıtma imkanı birlikte gene bu paketle sağlanmıştır.

Tüm bu icraatlar bile gösteriyor kim, birileri bahis ve kalem kavgası üretirken tığ çalışıyoruz, hisse senedi üretiyoruz. Vatandaşlarımızın ve ülkemizin refahını bırakmak için gecemizi gündüzümüze katarak çabalıyoruz. Istihsal, yatırım, istihdam ve dış satım bütün bütün politikaları hayata geçiriyoruz. Bir yandan devlet ortamında sanayiyi ve yatırımları artırmaya çalışırken, farklı yandan ürettiğimiz ürünleri az dışında kullanılmamış pazarlara satabilmenin yollarını arıyoruz.”

“Anadolu’yu karış karış dolaşıyoruz”

İhracatçılar için yaptıkları icraat ve hayata geçirdikleri projeler hakkında bilgelik veren Muş, ihracatçının, esnafın ve tüccarın nerede tıpkısı sorunu varsa bunu tayin ederek çözeceklerini söyledi.

Muş, “Bakın Anadolu’yu karış karış dolaşıyoruz. Sanayicimizin, esnafımızın yanına anbean sorunları yerinde tayin ediyoruz. İstişareye şişman ehemmiyet veriyoruz. Siz ihracatçılarımızın irade ve önerilerini dinliyor, politikalarımızı buna bakarak belirliyoruz.

Türkiye’nin önü aydınlıktır. Geleceği parlaktır. Dinç altyapısı, kalifiye âdem kaynağı ve önemli coğrafi konumuyla Türkiye yatırımlar amacıyla aynı hava merkezi olmaya bitmeme edecek. Bu minvalde sizlerin gayretleri ile geçtiğimiz sene olduğu gibi, 2022 yılında de ihracatın iktisadi büyümemizin asıl unsuru olmaya devam edeceğine inanıyorum.” ifadelerini kullandı.