Türkiye’bile suyu içilebilen biricik antik çeşme Burdur’bile
-Kibyra Antik Kentinde ağız ağıza yıkkın halde kâin Değirmi Düzenlenen Çeşmesi, 2022 Ağustos ayında başlatılan yenileme çalışmaları sonucu ayağa kaldırıldı
Çeşme,Türkiye’da yapı şekliyle biricik olmasının yanında natürel kaynaktan beslenecek su ile suyu içilebilir evvel tarihi şehir çeşmesi olarak kayıtlara geçecek.
Kibyra Kazı Başkanı Dç. Dr. Şükrü Özüdoğru:
“Akarsu hattının oluşturulmasına yönelik projenin, bu müstehzi yapının otantik işleviyle kullanımının 2023 yılı mayıs ayında başlatılması hedeflenmektedir”
BURDUR – Burdur’un, Gölhisar İlçesinde, Kibyra Antik Kentinde tamamen yıkık halde kâin Yuvarlak Planlı Çeşmesi, 2022 Ağustos ayında başlatılan yenileme çalışmaları sonucu ayağa kaldırıldı. Pınar,Türkiye’dahi yuvarlak bina şekliyle yegâne olmasının birlikte, 2023 Mayıs ayında tabii kaynaktan beslenerek suyu içilebilir ilk tarihi site çeşmesi namına kayıtlara geçecek.
Kibyra Hafriyat Başkanı Dç. Dr. Şükrü Özüdoğru ve kazı ekibi vasıtasıyla ayağa kaldırılan pınar yapısı Türkiye’de bina şekliyle tek olması dışında bire bir zamanda natürel kaynaktan beslenecek olan akarsu ile suyu içilebilir önceki tarihi şehir çeşmesi kendisine üstelik kayıtlara geçecek.
“Depremde beis gördü”
Yapılan icraat karşı genel bilgiler aktaran Kibyra Hafriyat Başkanı Dç. Dr. Şükrü Özüdoğru, “Bu çeşmenin yapısı bizim amacıyla haddinden fazla önemliydi. Çünkü yazma aynı mimariye sahipti. Bu özelliğiyle bu plana cemaat Türkiye’da bilinen bir tane antika çeşme” dedi. Kibyra 2016 yılı kazı çalışmaları sonucunda Agora’nın III. Balkon düzlüğünün merkezinde konumlanan yemeni planlı çeşme yapısı açığa çıkarıldığını aktaran Özdüoğru, “Kazı çalışmalarından elde edilen bulgular, yapının kent içindeki konumu ve mimari parçalarının stili çeşme yapısının MS 23 yılı depremi sonrasında düz yazı edildiğini gösteriyor. İlk nesir döneminin ardından pınar yapısı, çeşitli dönemlerde yapılan ilhak ve değişikliklerle oldukça detaylı tıpkı süre, kentte gösterişli bir su anıtı yerine hem kentin görselliğini arttırmış hem de su ihtiyacını karşılamıştır. Yapı, üç farklı tasarruf evresine sahiptir. Sütunlar, kabartmalı frizler ve heykellerle bezekli olan çeşme yapısı, merkezinde blok örgü ile oluşturulmuş ve ılımlı noktasına su sisteminin döşendiği yuvarlak üzeri ve bunu çevreleyen, biri içte biri dışta girmek için ofis formlu iki havuzdan müteşekkildi ve blok örgü merkezdeki yazma cisim sütunlarla taşınan konik aynı çatıyla kapatılmıştı. Çeşme yapısı MS 23 yılı depremi sonrası kentin baştan inşası sırasında yapılmış olup, bu önce kullanma evresinde merkezinden akarsu sisteminin geçtiği yuvarlak üzeri ve bir tane havuzdan oluşmaktaydı. Olasılıkla MS II. yüzyılın serencam çeyreğinde ikinci ayrımsız havuz eklenmiştir. Çeşmenin çatısının MS 417 depreminde çöktüğü ve balaban oranda uymazlık gördüğü anlaşılmış olsa dahi elimizdeki arkeolojik veriler, yapının kâh tadilatlar sonucunda yeniden tıpkı işleviyle Erken Bizans Çağı’nda bile olasılıkla MS VII. asır sonlarına büyüklüğünde kullanıldığını göstermiştir” ifadelerini kullandı.
Orijinal işleviyle kullanımının 2023 yılı Mayıs ayında başlatılması hedefleniyor
Özüdoğru, 2016 yılı kazıları sonucunda asıl seviyesine arbede yıkılmış yerine ortaya çıkarılan pınar yapısında 2022 yılının Ağustos ayında restorasyon çalışması başladığını belirterek, “Antalya Firez Varlıklarını Koruma Nahiye Kurulu’nun onayıyla; Burdur Valiliği asıl sponsorluğunda ve Kültür varlıkları Müzeler Umumi Müdürlüğü ile Türk Gündüz Kurumu’nun sağladığı desteklerle 2022 yılının Ağustos ayında restorasyon çalışmaları başlatılmıştır. Öncelikle yapılan tevsik çalışmaları sonucunda, pınar yapısının arka kısmında taç şeklinde yapıyı bitiren mahruti çatısının benzeri kısmı haricinde mecmu 168 özgün mimarlık öge kullanılarak restorasyonu tamamlanmıştır. Günümüze ulaşmayan ve natamam olan 24 mimari öge ise taklit kendisine üretilmiş ve yapının bütünlenmesi sağlanmıştır. 2022 yılının Ağustos ayında başlayan yenileme çalışmaları 21 Meyan itibariyle doğru ve bu gösterişli pınar yapısı ayağa kaldırılmıştır. Yapının su methal çıkışına müteveccih bağlantıları bile tamamlanmıştır. Bu konuda tek kalık yapıya tıpkı akarsu hattının döşenerek günümüzde halen beğenilen antika kaynaktan akarsu temininin sağlanmasıdır. Su hattının oluşturulmasına yönelik projenin, bu gösterişli yapının otantik işleviyle kullanımının 2023 yılı mayıs ayında başlatılması hedeflenmektedir” ifadelerini kullandı.
