Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Orhan Turan, “Önümüzdeki sene öngörülerimizi, enflasyonun bir tane haneye inmesini hedefleyen politikaların uygulandığı, TL’nin istikrara kavuştuğu, aksiyon hayatına çevrik kalın mevzuat değişikliklerinin yerini kuralların öngörülebilir olduğu aynı gelişim ortamının aldığı, erdemli enflasyonun erittiği mübayaa gücünün baştan toparlanıp iç talebin canlandığı, büyümenin hızlandığı benzeri konjonktür süslüyor. Fakat 2023 intihap yılı ve hep intihap yıllarında olduğu kabilinden öngörü muktedir olmak zor” dedi.
Türk Aşama ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) ve TÜSİAD’ın düzenlediği ‘Anadolu Buluşmaları’nda yılın serencam etkinliği bugün Bursa’birlikte yapıldı. Marmara ve İç Rum Sanayici İş Adamları Dernekleri Federasyonu’nun (MARSİFED) ev sahipliğinde planlı etkinlikte konuşan TÜSİAD Başkanı Orhan Turan, 2022 yılını değerlendirmesinin ardında 2023 yılına dair iş dünyasının beklentilerini aktardı. Turan, şunları söyledi:
“SAVAŞ, KALAN ENERJİ MALİYETLERİ VE ENFLASYON TÜRKİYE’Yİ DE ETKİLEDİ: TÜRKONFED ile Mersin’birlikte başladığımız, Mardin ve Kayseri’bile bitmeme ettiğimiz Anadolu Buluşmaları kapsamında bugün Bursa’da sizlerle birlikte olmaktan sevinme duyuyoruz. Yıpranmamış bir yılı bitirip ayrımsız yenisine girmeye hazırlanıyoruz. 2022’ye Covid-19 pandemisini geride bırakıyor olmanın getirdiği iyimserlikle başlamışken Rusya’nın Ukrayna’ya müdahalesi, tüm dünyada koyu soylu erki ve jeopolitik sonuçlar yarattı. Başta erke oluşmak amacıyla, artan olmamış yön fiyatlarının tırmandırdığı şişkinlik ve gerçek biçim bankalarının servet politikasını sıkılaştırıp ürem oranlarını açık artırma sürecine girmesi, büyümede yavaşlamaya yol açtı. Bu gelişmeler Türkiye’yi üstelik etkiledi.
2022’Yİ İHRACAT ARTIŞININ DURDUĞU VE BÜYÜMENİN YAVAŞLADIĞI BİR GEÇERLI DURUM İLE BİTİRİYORUZ: Düzey şokları ve döviz kurunun kontrol edilmesi üzere getirilen tensikat, faizi yegâne basamağa düşürmeye odaklı para politikası ve bunların sonucu yerine yükselen para şişkinliği, 2022’yi şekillendirdi. 2022’ye hızlı benzeri tahaccüm, taşkın almaşık ayrımsız düzey ve erdemli enflasyon ile başlamıştık. Yılı, kurdaki dalgalanmanın azaldığı, enflasyonun kırat yerine faziletli olmakla gelişigüzel artışının durduğu, ama dış satım artışının bile durduğu ve büyümenin yavaşladığı tıpkısı geçerli durum ile bitiriyoruz.
MAKROEKONOMİK DEĞİŞKENLER, İŞ HAYATINDA ÖNGÖRÜ YAPMAYI VE KARAR ALMAYI ZORLAŞTIRDI: 2022 yılında, pahalilik ve kur kabilinden asıl makroekonomik değişkenlerde kalan istikrarsızlığın ve belirsizliğin beraberinde düzenleme belirsizliği üstelik hareket hayatında öngörü yapmayı ve değişmeyen almayı zorlaştırdı. 2022’da haddinden fazla sayıda mevzuat değişikliği oldu. Bu tadilat, bankacılık ve hak sektörün davranışlarını etkiledi. Getiri oranlarındaki düşüşe karşın sadık sektörün finansmana erişimi zorlaştı. Kalan ham bap fiyatlarıyla ithalatın faturası artarken global resesyonla dış satım yavaşlamaya başladı. Dış tecim açığı ve akan belirtik yükseldi. 2022’nin üçüncü çeyreğinde tahaccüm, benzeri önceki çeyreğe bakarak yüzde 0,3 daraldı.
ÖNÜMÜZDEKİ YIL ÖNGÖRÜLERİMİZİ, BÜYÜMENİN HIZLANDIĞI BİR GEÇERLI DURUM SÜSLÜYOR: Önümüzdeki sene öngörülerimizi ise enflasyonun yegâne haneye inmesini hedefleyen politikaların uygulandığı, TL’nin istikrara kavuştuğu, gelişim hayatına çevrik kalın mevzuat değişikliklerinin yerini kuralların öngörülebilir olduğu tıpkı hareket ortamının aldığı, efdal enflasyonun erittiği mübayaa gücünün yeniden toparlanıp çöz talebin canlandığı, büyümenin hızlandığı bire bir geçerli durum süslüyor. Ancak 2023 intihap yılı ve hep intihap yıllarında olduğu kabil öngörü yapabilmek tahakküm.
SABİT VE MAHDUT GELİRLİLER AÇISINDAN EKONOMİK KOŞULLAR ZORLAYICI: Enflasyondan ve işsizlikten zarar gören, hele sabit ve ensiz gelirliler açısından soylu erki şerait zorba. 2023’te büyümenin hızlandırılması gerekiyor. Fakat oylumlu dengeleri bozmadan büyümenin hızlandırılabilmesinin uğrunda muhtelif kısıtlar saha alıyor olması, iktisat politikasının akıntı alanını banal daraltıyor. Büyümedeki hızlanma cari açığın bozulmasına, bu da seviye üzerinde sorumluluk ve kırat üzerinden enflasyonun hızlanmasına nöbet açım riski taşıyor. Bu nedenle tutum politikalarının büyük benzeri ilgi ve beceriyle uygulanması müstelzim bire bir yıla giriyoruz. 2023, makroekonomik istikrarın bünye edildiği benzeri sene tevessül etmek yerinde. 2023, ayrımsız zamanda Cumhuriyet’imizin ikinci yüzyılının de başlangıcı. Bu nedenle 2023, ikinci yüzyılımızda geleceğimizin inşası açısından üstelik ehemmiyet taşıyor.
HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜNÜN GÜÇLENDİRİLMESİ VE DEMOKRATİK STANDARTLARIN YÜKSELTİLMESİ ÖNEMLİ: Cumhuriyet’imizin ikinci yüzyılının inşasında insanca gelişme ve ilmî ilerlemeyi tamamlayacak umde ise gani düşünülmüş kurum ve kuralların mevcudiyetidir. Bu kurumların başında ise hukukun üstünlüğü sağlık. Hukukun üstünlüğünün güçlendirilmesi ve demokratik standartların yükseltilmesi hem sosyal kapsayıcılığın geliştirilmesi açısından hem de bilimsel ve teknolojik ilerlemenin da temelini oluşturan anlatım özgürlüğünün korunması açısından tartışılmaz önemdedir.
GELECEĞE UMUTLA NAZIR BİR BÜYÜKLÜK OLMA AZMİYLE YÜRÜRSEK SAHNE ETTİĞİMİZ GELECEĞİ HAYATA GEÇİREBİLİRİZ: Cumhuriyet’imizin 100. yılına girerken Mustafa Kemal Atatürk’ün bizlere bıraktığı çağdaş medenilik seviyesine erişme hedefiyle Türkiye’nin vazıh geleceğine inanıyoruz. Toptan ve devlet gündemlerinin getirdiği parçalanmamış zorluklara karşın, Cumhuriyet’imizin değerlerinden çetin düz, demokrasisini sağlamlaştırmış, kurumlarını ayrıntılı ve inanılır arkaç getirmiş; kadını, erkeği, çocuğu, genci, yaşlısı, işçisi, işvereni ile geleceğe umutla icra vekili benzeri ülke olma azmiyle yürürsek fon ettiğimiz geleceği hayata geçirebiliriz.
ÜZERİMİZDEKİ BASKI ÇOK NAZIK: İş dünyasının bağımsız milletvekili ve fahri sivil topluluk örgütleri namına üzerimizdeki külfet haddinden fazla iri. Laik ünsiyet devleti, murahhas el erki ve hürriyet anlayışının, kaideli etraf ekonomisinin bütün anlamıyla yerleşmesi doğrultusunda çalışıyoruz. Bu yolda sivil cemiyet kuruluşlarının, hele aksiyon dünyası STK’larının özlük bölgelerinde ve sektörlerinde muhteşem ayrımsız tatmin önderi olmaları dolayısıyla vahim etkisi olacağına inanıyoruz. Bu nedenle diyoruz kim Cumhuriyet’imizin ikinci beniz yılında ülkemizin enerjisini erkin bırakalım. Kurumsal yapılarımızda ve kurallarımızda, mütekâmil, adil, saygın ve çevreci aynı Türkiye hedefine doğru ilerlemeyi sınırlayan kamu noksanlarımızı lahzada telafi edelim. Cumhuriyet’imizin ikinci yüzyılına girerken bize birlikte bu yakışır.”
