Türkiye İsrafı Önleme Vakfı (TİSVA) Mütevelli Heyeti Başkanı Halil Fatih Akgül, “Azık israfına karşı azık bankacılığı uygulamaları yaygınlaştırılmalıdır.” dedi.
Vakıftan yapılan açıklamada görüşlerine vadi verilen Akgül, Kahramanmaraş depremlerinde yaşanan gıda israfının boyutu düşünüldüğünde, besin bankacılığı depremzedeler amacıyla sağlanan gıda desteğinin tutumsuzluk edilmeden ulaştırılmasında şişman alengir oynadığını belirtti.
Türkiye’bile hukuki temelleri 2004 yılında atılan azık bankacılığının acun genelinde 30 bine mail gıda bankasıyla canlılık gösterdiğini tamlayan Akgül, “Türkiye’da de evvel azık bankası 24 Karı 2004’te Diyarbakır’bile Türkiye İsrafı Önleme Vakfı aracılığıyla kurulmuş ve bugüne kadar binlerce açlık sınırındaki vatandaşa destek sağlanmıştır. TİSVA Diyarbakır’da azık bankasına bağışlanan gıdaların muhafazası ve dağıtımı amacıyla Diyarbakır Valiliği’nin tahsis ettiği mekanda Diyarbakır Gıda/Göstermek Bankasını faaliyete geçirmiştir.” dedi.
Akgül, “Besin Bankası; bağışlanan yahut istihsal fazlası, sağlığa akla yatkın seçkin soy gıdayı tedbir eden, akıllıca şartlarda depolayan ve bu ürünleri aracısız veya ayrı ayrı müzaheret kuruluşları tarafından, kar amacı gütmeden, açlık sınırında bulunan kişilere ve katıksız afetlerden etkilenenlere ulaştıran, cemiyet, mangır veya belediyelerin oluşturduğu organizasyonlardır. Abes, amaçsız ve avantajsız yere yapılan değme çeşit hareket, işlem ve harcama israftır. İsrafın önlenmesi ise, hayatımızda gereksiz, amaçsız ve yararsız tek şeyi yapmamaktır.” değerlendirmesini yaptı.
Küreselleşme, kentleşmeyle bu arada dirim alışkanlıklarını değiştiriyor
Küreselleşme, kentleşmeyle bu arada yaşam alışkanlıkları ve buna tutkun namına istihlak alışkanlıklarını üstelik değiştiriyor. Deri, meyve, göveri ve hazır gıdaya olan irade giderek artma göstermekte. Perakende noktalarının azık israfındaki rolü ve önemi dahi anbean artıyor.
Dağınık sektörü, distribütörleri, toptancıları ve halleri, süpermarketleri, market ve bakkalları, şarküterileri, kasapları, manavları kısaca azık satışı yapılan tam mekanları kapsıyor. Bey kanallarında arz haddinden fazla paketli olmayan, yemiş, göveri ve unlu mamuller savurganlık edilmektedir. Zira bu gıdalar ısı, rutubet, bakteri kadar aut etkenlerden çokça henüz aşkın etkileniyor.
Dünyada milyonlarca insanın yatağa haris girerken otellerde uygulanan vazıh büfe sistemiyle binlerce besin çöpe gidiyor. Hele tatil dönemlerinde elan da artım gösteren bu rakamlar bölüm geçtikçe sakil boyutlara ulaşıyor. Çöpe atılan gıdayla milyonlarca insanın ihtiyacı olan gıdaya kavuşabileceğini unutmamak gerekiyor.
Dolaşma geçtikçe küsurat ve insanlığı etkileyen gıda israfı yeryüzü çokça evlerimizde gerçekleşiyor. Tüketicilerin hangi ant neyi tüketeceğini planlamadan aksata yapması, gıdaların buzdolabında kavisli saklanması gibi sebepler evlerde gıda israfına hastalık olan etkenler ortada sayılabiliyor.
Doğru ve düzenlenen tıpkı programla evlerdeki besin israfının önüne geçilebilir ve binlerce gıdanın çöpe gitmesine bariyer olunabiliyor. Atılmış, gıda ürünlerinden gazete kağıtlarına, ambalajlardan pencere bardağa, meşrubat ve benzen karton kutularına büyüklüğünde temas şeyi kapsıyor.
Dünya gündeminde önceki sıralara yerleşen konulardan biri azık israfı. Milyonlarca adam açlıkla uğraş ederken gıda israfı bile gelişigüzel güzeşte periyot artıyor.
Türkiye İsrafı Önleme Vakfı’ndan yapılan açıklamada şunlar kaydedildi:
“Birleşmiş Milletlere bakarak, aç insanların sayısı 957 milyona ulaştı. Bu bile gitmek oluyor ki, Türkiye nüfusunun 11 ceberut büyüklüğünde adam açlıkla karşı karşıya. Dönüş geçtikçe çığ gibi büyüyen azık israfını önleme, mevki gündemlerinin önceki sıralarında meydan almaktadır. Dünya genelinde herkese yetecek kadar kayıt üretilse de rastgele zaman açlığa merbut nedenlerle kestirmece 35 bin sevimli hayatını kaybetmektedir.Azık ve Tarım Örgütünün en optimist tahminlerine bakarak, üretilen gıdaların 3’te 1’i batkı olmaktadır.
Bu gıdaların yüzdelik 40’ı üretimden işleme aşamasına büyüklüğünde olan süreçte kaybedilmektedir. Bildirme çokça gıda israfının olduğu alanların başında ise, sonuç sebze sektörü gelmektedir. Ürünler tarladan sofraya gelene kadar birçok noktada zarara uğramaktadır. Yiyeceklerin israf edilmesindeki yeryüzü balaban amil, tüketicilerin makul planlama yapmamasıdır. Yemeğin ne antlaşma ve elbette tüketileceği konusunda akıllıca planlama yapılmadan bir nice kayıt satın alınmaktadır. Bu dahi vaktiyle tüketilmeyen yiyeceğin çürümesine veya serencam istimal tarihinin geçmesine sebep olmaktadır. Aşkın gıda alımının beraberinde, yemek hazırlanırken gerekenden aşkın hazırlamak bile israfa sebep olan durumlardan biridir.”
