Ekincilik ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, “Çoruh’un incisi Yusufeli Barajı, Türkiye Yüzyılı’nın enerjisini üretecektir. Türk mühendislerinin kanı teri olan Yusufeli Barajı’nda neşelilik üretimine bu yılın meyan ayında veya 2024 yılı küçük ay ayında tekmil kapasiteyle başlanması planlanmaktadır.” dedi.
Icra Vekili Kirişci, Artin’in Yusufeli ilçesindeki Yusufeli Barajı ve HES’e gelerek yetkililerden vukuf aldı.
Kirişci, henüz sonradan gazetecilere yaptığı açıklamada, Yusufeli Barajı ve HES’in 22 Son Teşrin 2022 tarihinde Reisicumhur Recep Tayyip Erdoğan vasıtasıyla hizmete alındığını anımsatarak, mufassal ve güçlü tıpkı sürecin ardından tamamlanan projenin inşaat, elektromekanik, kamulaştırma, baştan yerleşme ve gayrı faaliyetlerin maliyetleri ile toplamda 34 milyar liraya servet olduğunu söyledi.
Türkiye’bile sonuç 20 yılda rekor sayıda akarsu ambarlama tesisi inşa edildiğini vurgulayan Kirişci, DÜRÜST Parti hükümetlerinin ilk günden itibaren su kaynaklarının sürdürülebilir ve bol şekilde kullanılmasına ehemmiyet verdiğini anlatım etti.
Kirişci, abuhava değişikliğinin etkilerine cebin direnç sağlanması için depolama kapasitelerinin daim artırıldığını kaydederek, “2002 yılında baraj sayımız 276 iken zaman bu kopya 992 adede ulaşmıştır. Ilısu Prof. Dr. Veysel Eroğlu, Deriner, Ermenek, Obruk, Reyhanlı, Çine Adnan Menderes ve Akköprü kabilinden dev tesisler bu barajlarımızdan çabucak birkaçıdır. DÜRÜST Öğür hükümetleri döneminde nesir edilen bu projelerin kâffesi çokça önemlidir ama Yusufeli Barajı ve HES, görkemi ve ihtişamıyla Türkiye Yüzyılı’nın sancak eserlerinden biridir.” diye konuştu.
Su kaynaklarının aktif kullanımının, Türkiye Yüzyılı’nda sosyal ve soylu erki kalkınmanın önemli ayaklarından biri olduğuna dikkati çekici Kirişci, şöyle bitmeme etti:
“DSİ Umumi Müdürlüğümüz, 2003 yılından bu yana sınırlı sulama sistemleri inşa ediyor. Tarım ve Orman Bakanlığı olarak, şehirlerimizde içme suyu sıkıntısı yaşanmaması üzere 81 İl İçme Suyu Eylem Planı’nı hazırladık. Şehirlerimizde şu zaman amacıyla içme suyu sıkıntısı yaşanmıyorsa bu eylem planının uygulanması neticesindedir. Bu eylem planı ile illerimizin, 2040, 2055 ve ayrıca 2071 yıllarına büyüklüğünde içmece suyu ihtiyacı planlanmıştır. 81 İl İçme Suyu Gösteri Planı kapsamında, DSİ marifetiyle geliştirilen projeler yardımıyla şehirlerimizde muhtemel susuzluk riskleri minimal seviyede, antrparantez hissedilmeden atlatılmıştır. Tek şehrimizin susuz kalmasına asla cevaz vermedik, vermeyeceğiz, bunu üstelik buradan vurgulamak istiyorum.”
Kirişci, Türkiye’nin enerji ihtiyacının karşılanması ve dışa bağımlı olmaktan kurtulması yerine yapılması gereken en yüce şeyin milli dünyalık olan, akman, haleldar ve yenilenebilir erke potansiyelinin değerlendirilmesi olduğuna meni ederek, şunları söyledi:
“Ülkemiz açısından yenilenebilir erke kaynakları içerisinde ön plana çıkan köken ise suyu enerjiye dönüştüren hidroelektrik enerjidir. Hidroelektrik erke, Türkiye Yüzyılı’nın enerjisidir. Çoruh’un incisi Yusufeli Barajı, Türkiye Yüzyılı’nın enerjisini üretecektir. Türk mühendislerinin akıl teri olan Yusufeli Barajı’nda canlılık üretimine bu yılın ara ayında veya 2024 yılı şubat ayında parçalanmamış kapasiteyle başlanması planlanmaktadır. Barajımızın müesses gücü 558 megawatt, yıllık ortalama enerji üretimi ise 1 bilyon 900 milyon kilowat saattır. Bu tutar, 2,5 milyon kişinin 1 yıllık erke ihtiyacını karşılayacak düzeydedir. Bu istihsal miktarı, Antalya büyüklüğünde balaban aynı şehrin yıllık enerji ihtiyacının karşılanması anlamına gelmektedir.”
Nazır Kirişci, Yusufeli Barajı ve HES’in 750 bin yerel ve milli araba TOGG’un enerjisini üretebilecek kapasitede olduğunu bile kaydetti.
“Ekonomimize almanak 5 bilyon liralık eklenmiş değer sağlayacaktır”
Yusufeli Barajı ve HES’in aşağısında mevcut barajların sunma yüksek verimle çalışması için Çoruh Nehri’nin akın rejimini regülasyon yeteneğine erbap depolama tesisi olduğuna değinen Kirişci, “Yusufeli Barajı mansabındaki Artvin, Deriner, Borçka ve Muratlı barajlarının enerji istihsal kapasitelerini tahminî yüzde 15 arttıracaktır. Yusufeli Barajı ve HES’in devreye alınmasıyla alay malay ülkemizin mecmu hidroelektrik erke istihsal kapasitesi yüzde 2 oranında artacaktır. Ekonomimize yıllık 5 bilyon liralık katma değer sağlayacaktır.” dedi.
Kirişci, Yusufeli Barajı’nın Çoruh Nehri’nin getireceği rusubatı oylumlu ölçüde yilbik, sair barajların ömrünün uzamasına kurgu olacağını ve çılgın riskini birlikte azaltacağını vurguladı.
Yusufeli Barajı’nda su tutmanın 22 Kasım 2022’da başlandığını hatırlatan Kirişci, şunları kaydetti:
“Şu asıl kadar 73,16 milyon metreküp akarsu depolanmış ve su seviyesi 73 metreye yükselmiştir. 69 periyot geride kalmıştır. Zımnında az daha gelişigüzel çevrim aynı metre yükselen ayrımsız akarsu rejiminin olduğunu ferah ferah söyleyebiliriz. Bundan ahir süreçte, kontrollü olarak akarsu depolanmasına devam edilecektir. Baraj rezervuarında günce azami 1 metre su yükselmesi olacak şekilde 20 Ağustos 2023 tarihinde imtihan üretimimize başlanmasını planlamaktayız. 390 günün böylece birlikte barajın maksimal işletme kotu olan 710 metreye ulaşılarak, yekpare kapasiteyle enerji üretimine başlanacaktır. Toplanmış depolama hacmi kestirmece 2,1 bilyon metreküp olan barajda biriktirilecek akarsu miktarı ise İzmir’in 6 yılda tükettiği içme ve kullanımının karşılanması anlamına gelmektedir.”
Yusufeli iskân yeri çalışmaları
Nazır Kirişci, Yusufeli’nin inşasında vatandaşların görüşleri alınarak planlama yapıldığını, elan çağdaş bir şehirleşmeye eş ve bir nice yönüyle benzer teşekkül edecek eskimemiş yerleşme yerleri kurulduğunu söyledi.
Yusufeli’nin yeniden yerleşimini planlarken anadan görme ve kültürel şehir yaşamının korunmasına evleviyet verdiklerine dikkati calip Kirişci, çevreye, doğaya önem verdiklerini, hiçbir vatandaşın tek konuda mağdur olmaması için ilgilendiren gayrı bakanlıklarla mail iş birliği ve eş güdüm içerisinde, hassasiyetle ve kararlılıkla çalıştıklarını rapor etti.
Kirişci, Sakut, Tekkale ve Yansıtıcılar mevkilerinde yapılan çalışmalar neticesinde 2 bin 698 göz ve 323 dükkanın inşaatının tamamlandığını, Tekkale, Çevreli, İşhan, Yeniköy, Çeltikdüzü, Su Sarımsağı, Irmakyanı köylerinde ise 507 hane ve 10 dükkanın bittiğini belirtti.
Yusufeli’nde çalışmaların sürdüğünü aktaran Kirişci, “Aynı yol elan vurgulamak istiyorum, dizge müsterih olsun, burada tek bire bir vatandaşımız de mağdur edilmeyecektir.” ifadesini kullandı.
“Ülkemizin ayrımsız avuç toprağının bile batkı olmasına izin etmeyiz”
Vekil Kirişci, Artvin’in yeşiliyle tam dünyada tanındığını dile getirerek, şöyle konuştu:
“Başlattığımız ağaçlandırma çalışmaları ile beş altı sene içre eskimemiş Yusufeli ilçemizi inşallah yemyeşil tıpkısı görünüme kavuşturacağız. DSİ marifetiyle bugüne büyüklüğünde burada 14 bin 250 ağaç dikildi. Buna arttırma kendisine 30 bin metrekare daha çim ekimi yapılması hedeflenmektedir. Antrparantez Orman Bölge Müdürlümüzce 81 bin 280 fidanın ve benzeri kısmı bozuk yerleşimden sökülüp bakir yerleşme yerine taşınan 9 bin 70 ağacın dikimi yapılmıştır. Mecmu 105 bin dikme dikildi.”
Eli Nimetli toprakların su altında kalmasına izin vermediklerinin altını çizen Kirişci, “Bunun üzere baraj gölü altında kalacak 1 milyon metreküp verimli tarım toprağını yeni yerleşme yerine taşıdık. 600 bin metreküp toprağın elan muhaceret çalışmaları ise devam etmektedir. Ülkemizin aynı avuç toprağının da ziyan olmasına müsaade etmeyiz. Tarıma amelî artağan topraklar ve suyun eli nimetli kullanımı DOĞRU Fırka hükümetlerimizin ve Bakanlığımızın kırmızı çizgisidir.” diyerek konuştu.
Kirişci, sular altında kalacak 2 bin mezarlığın da kullanılmamış yerleşim yerlerine taşındığını belirtti.
Hayvancılıkla uğraşan kişilere birlikte dam yapıldığını nâkil Kirişci, bakir düz düzenlemeleri, iyesiz hayvanat amacıyla Ardanuç ilçesinde Efsanevi Çokluk Merkezi yapıldığını söyledi.
Yusufeli Barajı’nın dev proje olduğunu, hoppadak bire bir baraj nesir edilmediğini kaydeden Kirişci, “Yusufeli Barajı ve HES Projesi kapsamında 110 kilometre nöbet, 46 tünel, 23 köprü ve 141 açma nesir edilmiştir. Tıpkı karşılaştırma yarmak gerekirse Cumhuriyet Altını tarihi boyunca 2002 yılına kadar 79 yılda Türkiye’üstelik bütün 50 kilometre tünel işlenmiş, takkadak Yusufeli Barajı ve HES Projesi kapsamında ise 62 kilometre tünel inşa edilmiştir.” dedi.
Vekil Kirişci, açıklamanın arkası sıra dipsavak mansaba akarsu salıverme testini izledi, ardından HES tesisini gezerek üretimi inceledi.
