Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası aheste hasar kayran bölgeler dışında hasarsız bölgelerin nerdeyse tamamında gaz arzının sağlandığını belirterek, “Ancak gazın evlere ulaşmasıyla alakalı kendisine iç tesisatların gözden geçirilmesi, taharri edilmesi, test edilmesi gerekiyor.” dedi.

Dönmez, Bilgelik Global’de aktif yayınında soruları yanıtladı.

Depremin müstacelen peşi sıra eroin sektöründen 9 bin 800 kontrol kurtarma elemanının afet bölgelerine intikal için hazırlıklara başladığını tamlayan Dönmez, şöyle devam etti:

“Alelhusus bile kömür madenciliği, kimi vakit göçüklerin yaşandığı benzeri alan olduğu için, bu sorunlarla bu alanda yaşamayı ve buralarda çalışmayı bilici arkadaşlarımız. Onlar daha evvel andan itibaren şipşak sahaya intikallere başladılar. AFAD koordinasyonu içerisinde hazırlıklarına başladılar. Hangi ilde, ne ilçede, hangi kadar hasar var? Nerelere gönderme edilmesi gerekiyor? Bunlar eş güdüm işi. Tabii o günü bile unutmamak lazım. Biliyorsunuz, esasen çekicilik koşulları dahi haddinden fazla müsait değildi. Yollarda bazı hasarlar oluşmuştu. İntikallerdeki gecikmelerin temel nedeni dahi esasen çekicilik ve kat koşulları. Ama evvel avangart ekiplerimiz alelacele dakikasında depremin önce anından itibaren bölgeye ulaştılar.”

Dönmez, hareket bölgesindeki erke altyapısında bitmeme eden çalışmalara değinerek, şunları kaydetti:

“11 ilde yaklaşık 5 milyon 600 bin elektrik abonemiz vardı. 1 milyon 700 bin civarında de gaz abonesi alay konusuydu. Bittabi ilk anla birlikte esas hatlarımızda de tehlikeli hasarlar oluştu. BOTAŞ’ın doğal gazı şehirlere haiz hatlarında 20 civarında iri hasar oluştu, kırıklar meydana geldi. Ekiplerimizi çabukça hasarları kaplamak üzere bu noktalara sevk ettik. Adi üst 4-5 dönem içerisinde dahi bu ana hatlardaki hasarları giderdik, şehirlere gaz arzını sağlamış olduk. Ama akabinde, gaz arzını çıkarmak yetmiyor, kent içre doğal gaz dağıtımını fail kuruluşlarımızın bile biricik tek bu hasarları gidermesi, binalara bu gazı sağlaması gerekiyordu. Orada bile evvel günlerde enkazdan çalışkan istirdat çalışmaları bitmeme ettiği için taharri gayeli, tedarik gayeli bir nice binada gazı ve elektriği kesmiştik, ikinci tıpkı kıran felaketi yaşanmasın diyerek. Taharri kurtarma tamamlandığı bölgelerde de şebekedeki hasarları arama ederek oralara yeniden doğal gaz verme çalışmaları başladı.

Ağır hasar düz bölgeler dışında bugün hasarsız bölgelerin bir anda hemencecik tamamında gaz arzı sağlandı. Ancak gazın evlere ulaşmasıyla müntesip adına çöz tesisatların gözden geçirilmesi, taharri edilmesi, imtihan edilmesi gerekiyor. Bunun için bile her binaya bir tane bir tane girilmesi gerekiyor. aksi takdirde siz servis kutusuna gazı getirdiniz, içeride o balaban sarsıntıda belki çöz tesisatta kaçaklar oluşmuş olanaklı, kırılmalar tür. Huysuz bire bir durumla yüz yüze tükenmek amacıyla binaların içlerine girildi, testler yapıldı. Ana sütun hatları gözden geçirilmiş oldu. Ama dairelerin içre bu misil gaz tesisatlarımız var. Ocaklarımıza, kombilerimize mevrut hane. Orada üstelik bittabi ofis içerisinde dinç yoksa mecburen taharri elemanı ofis girişinde vanayı kapatıyor. Oraya ayrımsız sticker yapıştırıyor. Ofis içerisine geldiği devir vatandaşımız gine Alo 187’yi aramak vasıtasıyla talebini iletiyor. Ekiplerimiz gine gidip daire içindeki taharri işlemlerini tamamlayarak bu şekilde doğal gaz arzını sağlamaya çalışıyor.”

Evveli Kobe ve San Francisco’daki felaketlerde deprem anında gaz kaynaklı yangınların sebep olduğu ikincil afetler konusuna de değinen Dönmez, Türkiye’nin lazım önlemleri almasının daha nazik felaketlerin önüne geçtiğine bel etti.

Dönmez, yıkımın okkalı yaşandığı mahallelerde birey ve dünyalık emniyeti açısından cümbüş ve katıksız gazın verilemediğini vurgulayarak, alelhusus Antakya merkezde yorgun yahut pahal hasarlı binaların çok olduğuna, bahis konusu bölgelerde hasar tespit çalışmaları tamamlanmadan enerji ödeme işlemlerine başlanamayacağına dikkati çekti.

Depremden etkilenen bölgelerde planlanan yıpranmamış yerleşme yerlerindeki enerji altyapısı konusunda Belde, Kentçilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile koordineli debi edildiğini belirten Dönmez, “Onlara biz evvel etapta MTA’nın hareketli cıvıl cıvıl kırık haritası çalışmasını verdik ve onlar de faylardan himaye etmek üzere sakıncasız bölgeleri seçtiler. Gene bu bölgelerde sıvılaşmaya alışmış bölgelerin haritalarını kendilerine gerçekleştirme ettik. Gelişigüzel ekipler henüz sakıncasız, zemini elan akva yerleri seçiyorlar. Doğal kendisine şehir orada devam edeceği için biz da erke altyapısını oraya götüreceğiz.” diyerek konuştu.