Sayısal sıra ve film platformları ezgi keyfini belirliyor

Dijital muhteva platformları hangi izleyeceğimize değişmeyen verirken mahremiyetimizi zılgıt ediyor

MARDİN – Uzmanlar, dijital dizi ve film platformlarının ne izleyeceğimize değişmeyen verirken mahremiyetimizi gözdağı ettiğini söyledi.

Dr. Akademisyen Emre Aşılıoğlu, ayrımsız mazruf tükettiğimizde ne içeriği ne büyüklüğünde tükettiğimiz, hangi sahneleri ne büyüklüğünde müddet ve sıklıkla izlediğimiz gibi dataların muhtelif sunucularda depolandığını kaydetti. Aşılıoğlu, bu iri verinin işlenerek bilgiye dönüştüğünü, bu bilgilerin ise bire bir ahir üretilecek yapının niteliğini, niceliğini, ne oyuncuların bu yapılarda oynayacağı, hangi yönetmenlerin hazırlayacağı gibi konularda aktif olabildiğini söyledi.

Dijital platformların bu yöntemlerle mahremiyetimizi birlikte zılgıt ettiğini tamlayan Araştırma Görevlisi Kansu Gönülden, “Toplumsal mecralara örgen olurken hepimiz biliyoruz ki kullanıcı sözleşmeleri imzalıyoruz, bu sözleşmeler sayfalarca olduğu amacıyla tıpkısı çoğumuz bunları okumaktan kaçıyor. O sözleşmelerin maddeleri ortada birçok ferdî verimizin işlenmesine ve kullanılmasına izin veriyoruz. Bu ebat gelecek yıllarda daha sorunlu tıpkı çözme alabilir” dedi.

“Sayısal zımni platformları içeriklerin ne olacağı üzerine kullanıyor”

Dijital platformların varlığıyla algoritmaların bizim gidiş deneyimimizi direkt etkileyen ayrımsız ayla dönüştüğünü tamlayan Mardin Artuklu Üniversitesi Evire Çevire Sanatlar Fakültesi Radyo Monitör Beyaz Perde Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Emre Aşılıoğlu, “Söz Gelişi bir vakitler çok yeğleme edilen kontrol motorlarının algoritmalar sayesinde bizim taharri sonuçlarımızı etkilediği yahut bizim eski aramalarımızdan kaynaklanan sonuçları çıktı çıkardığı bilinmekte. Dijital kol ve film platformları bizden topladıkları verileri içeriklerin hangi olacağı üzerine kullanıyor. Yani bu şu geçmek oluyor, biz aynı içerik tükettiğimizde hangi içeriği hangi büyüklüğünde tükettiğimiz, ne sahneleri ne kadar süre ve sıklıkla izlediğimiz üzere veriler türlü sunucularda depolanıyor ve bu şişman bili algoritmalar aracılığıyla işlenerek bilgiye dönüşüyor. Bu veriler ise aynı ahir üretilecek yapının niteliğini, niceliğini, hangi oyuncuların bu yapılarda oynayacağı, ne yönetmenlerin hazırlayacağı kabilinden konularda belirleyici etkiye erbap oluyor” şeklinde konuştu.

“Neyi lacerem izleyeceğimizin belirleyicisi adına karşımıza çıkıyor”

Aşılıoğlu, içeriklerde sıklıkla karşılaştığımız görsellerin yapısının algoritmalarla değiştirildiğini belirterek, “Bu dijital afişler, rastgele içeriği tükettiğimizde yenileniyor. Örneğin ocumak türünde filmleri sevenlerin karşısına komedi filmlerinin afişleri bile ocumak filmlerinin afişlerinde olduğu üzere istinkâf etmek temasına bürünebiliyorlar. Bu tasarımın zatî beğeniye makul yerine dönüşmesini sağlamakla birlikte kullanıcılara yönelik platformların muhteva havuzunda hareketli ve bakir içerikler varmış kabilinden algı oluşturuluyor. Vakit Kaybetmeden içeriklerin ası tasarımları değil bire bir zamanda uygulamanın arayüz tasarımı de sıklıkla değişiyor ve bu durumda yenilikler yaşandığına dair hislerin oluşmasını sağlıyor. Algoritma tamamen kişiselleştirilmiş uyaranların biricik başına tercihlerimizi belirlediğini beyan etmek doğru olmayacaktır fakat mukavim çokça araştırma bu etkinin küçümsenmeyecek boyutta olduğunu kanıtlamaktadır. Çünkü balaban verideki datalar yardımıyla içerikler bize göre şekillendirildikten sonra bize sunulduğu amacıyla düzeltilmiş ve bize oluşturulmuş oluyor. Bu boyut hem üretici hem de tüketici adına neyi nasıl izleyeceğimizin belirleyicisi namına karşımıza çıkıyor diyebiliriz” ifadelerine meydan verdi.

“İnternette seçme adımımız farkında olmasak de saklanmakta”

Mardin Artuklu Üniversitesi Adamakıllı Sanatlar Fakültesi Grafik Sanatlar Bölümü Asistan Kansu Istekle, klasik afişler daha çok amudi tercih edilirken, sayısal platformlarda henüz ufki ölçülerin yeğleme edilmekte olduğunu belirterek, “Haddinden Fazla tercih edilen platformlar toplayıp kullandıkları veriler sayesinde kullanıcılara yeğleme ettikleri içeriklere bakarak afişler sunmakta ve buna göre ayrımlı sahnelerin kullanıldığı afişler göstermektedir. Tıpkısı içeriklerin farklı sahnelerinden üretilmiş afişler gördüğümüz için biz içeriklerin sürekli yenilendiğini düşünebiliyoruz. Böylece şirketler bakir yapımlar yapmadan yıpranmamış içerikler sunuyor izlenimi oluşturmakta. Içtimai medyada olduğu kadar filmleri izlediğimiz platformlarda de mahremiyetimizin olduğunu ifade etmek güç. Algoritmalar, yapay zeka ile birlikte kullanıcın taharri motorlarında karşına artık. Bu platformlarda seçimlerimiz, beğenilerimiz kadar birçok kişisel bilgelik depolandı. Akil telefonların kullanımının artmasıyla ise bu platformların kullanıcı sayılarında iri çoğalma yaşandı. Günümüzde kullanıcı farkında olmadan da çok muhtelif verisini işlenmek için bu platformlarla paylaşmaktadır ve kullanıcıya kişiselleştirilmiş reklamlar sunulmaktadır. Videoteyp on Demand sistemini kullanan metin çokça platformunda tıpkısı verileri bileşimli zeka algoritmalarıyla işlediği, kullanıcının eski tercihlerine bakarak filmler ve diziler önerdiği ve farkında olmadan tercihlerini yönlendirdiği söylenebilir. Kimi Zaman da haddinden fazla izlenen yapımlar sebebiyle yegâne tipleşme yaşayabiliyoruz. Bu durumdan hem izleyiciler hem da üreticiler etkilenerek içerikte sıradanlaşma yaşayabiliyorlar” şeklinde konuştu.

“İstedikleri içerikleri tüketmemiz sağlanabiliyor”

Candan, “Ferdî mahremiyet açısından değerlendirildiğinde birçok platforma unsur olurken kullanıcı sözleşmeleri imzalıyoruz. Okumadığımız o sözleşmelerin maddelerin arasında bir nice ferdî verimizin işlenmesine müsaade veriyoruz. Bu durum gelecek yıllarda daha tehlikeli sorunlara defa açabilir. Mecmu yerine platformların istediği şeyi bize izletiyor demesek üstelik daha öncesinde yaptığımız çalışmalar ve tetkikat platformların istediği içerikleri tüketmemizi sağlayabiliyor. İnsanların çoğunlukla tükettiği içeriklere benzer içerikler bize sunuluyor ve biz bunları tercih ika zorunda bırakılıyoruz. Örneğin aksiyon yapımları çıktı istek görüyorsa âlem o hat yapımları bize daha çok sunuyor ve belki da alelade tutkun olmak istediğimiz temaya erbap film ve dizilerden uzaklaşmış olabiliyoruz” dedi.