Tecim Bakanlığı, devlet ihracatının yüzdelik 8,6’sını oluşturan 11 ilde yaşanan deprem felaketinin, dış satım üstünde bayağı taraflı etkisi olduğunu belirterek, “Şubat ayında ihracatımız, geçtiğimiz yılın bir ayına göre yüzde 6,4 azalışla 18,6 bilyon dolar olarak gerçekleşmiştir.” ifadesini kullandı.
Bakanlıkça gücük ay dış satım rakamlarına ilişik yapılan açıklamada, 6 Şubat’ta 11 iklim ve milyonlarca vatandaşı etkileyen deprem felaketi dolayısıyla mevt eden vatandaşlara Allah’tan rahmet, yaralılara evgin şifalar, geride kalanlara ve tam ülkeye başsağlığı dilendi.
Afetin yalnızca 11 ilde diri vatandaşları değil, umum Türkiye’yi etraflıca etkilediğine bel edilen açıklamada, “Hareket felaketinde kaybettiğimiz canların üzüntüsü yekpare ülkemizde yaşanırken, ilişkin başka kurumlarımızla gelişigüzel Bakanlığımız, bölgedeki ticaretin normale dönmesi amacıyla çalışmalarına devam etmektedir. Deprem felaketi dolayısıyla maaş aut tecim değerlendirmesi bu ay amacıyla matbuat bildirisi şeklinde kamuoyu ile paylaşılmaktadır.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Açıklamada, 2022 yılında ihracatta nazik başarılar elde edildiği vurgulanarak, servet ihracatının beraberinde hizmetler ihracatında bile eke aynı aşamaya gelindiği bildirildi.
Geçen yıl mal ihracatının yüzdelik 12,9 artışla 254,2 bilyon dolar, hizmet ihracatının ise yüzdelik 46,5 artışla 90 bilyon dolar olduğunun anımsatıldığı açıklamada, “Türkiye ekonomisi, 2022 yılında yüzde 5,6 ile Itidalli Vadeli Izlence (2023-2025) tahmini olan yüzde 5’in üzerinde büyümüştür. Mülk ve bakım ihracatının büyümeye katkısı yıl genelinde 2,2 fakül pozitif gerçekleşerek büyümenin yüzdelik 40’ını oluşturmuş ve dış satım büyümenin soğuk gücü olmayı sürdürmüştür.” ifadesi düz aldı.
Açıklamada, depremlerin dış satım üzerindeki etkisine ilişik birlikte şu değerlendirmede bulunuldu:
“Öte yandan, ülkemizin toplam ihracatının yüzde 8,6’sını oluşturan 11 ilimizde yaşanan hareket felaketinin ihracatımız üzerinde dun yönlü etkisi olmuştur. 2023 yılı gücük ay ayında ihracatımız, geçtiğimiz yılın tıpkı ayına göre yüzde 6,4 azalışla 18,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Gümrük kapıları verilerine göre, alelhusus Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya’bile sarsıntı sonrasında ihracatta koskocaman ölçüde gerileme meydana gelmiştir. Aylık tahminlerimizde yaşanan sapmalar ve yer bazlı düşüşler dikkate alındığında, deprem dolayısıyla gücük ay ihracatımızda direkt 1,5 bilyon dolarlık bire bir dun yönlü etki olduğu değerlendirilmektedir.”
Şubatta ithalat 30,8 milyar dolar oldu
Geçen yılın bir dönemine göre dış talebin nispetle hastalıklı seyri ve ekü-dolar paritesinin bağan gerçekleşmesinin dahi ihracatı hor taraflı etkilediğine bel edilen açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:
“Parite sebebi ile ihracatımız şubat ayında 529,2 milyon dolar daha bir iki gerçekleşmiştir. küçük ay ithalatımız ise 30,8 milyar dolar olurken, bu rakamın yüzde 22’si enerji ithalatı kaynaklıdır. Ayrıca, ithalattaki artım kebir oranda işlenmemiş zer ithalatından kaynaklanmaktadır. Hakikat bu dönemde işlenmemiş değerli ithalatı 3,7 milyar dolar artarak (yüzdelik 858,7 çoğalma) 4,1 milyar dolar kendisine gerçekleşmiştir. Küçük Ay ayında ithalattaki artışta öne çıkan işaret grupları arasında otomotiv ithalatı yarı iletken krizinin aşılmasından ekolojik ortam 2,1 bilyon dolar (yüzde 81 artış), makine ithalatı 2,9 milyar dolar (yüzde 22,2 artma), elektrikli makineler ithalatı 2,1 milyar dolar (yüzde 40,5 artış) adına gerçekleşmiştir.”
Müstelzim tedbirler alınıyor
Açıklamada, 2021 yılı bakımından, depremden etkilenen 11 ilin Türkiye Gayri Safi Sıkıntılı İçi Hasılası (GSYH) içindeki payının yüzdelik 9,8 olduğu bildirilerek, şunlar kaydedildi:
“Depremin illerin ekonomisinde öğün açtığı tahribatın ivedilikle aşılması amacıyla mukteza tedbirler hayata geçirilmekte olup, depremden etkilenen işletmelerimizi gine ayağa bürümek üzere kısa, itidalli ve mufassal vadeli ihtiyaçlar kapsamında çalışmalar yapılmaktadır. Yer Sarsıntısı felaketi dolayısıyla kaybettiğimiz vatandaşlarımıza aynı sefer daha Allah’tan rahmet, yakınlarına başsağlığı ve yaralılara acil şifalar diliyoruz. Ulus namına hepimizin başı sıhhatli olsun.”
